Mija 8 tygodni od stwierdzenia pierwszego przypadku koronawirusa w Polsce. Dla branży pożyczkowej okres ten był wyjątkowo ciężki. Od początku kwietnia, czyli od 4 tygodni obowiązuje drastycznie obniżony limit kosztów pozaodsetkowych pożyczek. Z pierwszych danych za kwiecień wynika, że branża skurczyła się o ok. 60 procent. Najnowsze dane potwierdzają wcześniejsze wnioski. Rynek skurczył się o 2/3.
Najnowsze dane potwierdzają wcześniejsze wnioski. Rynek skurczył się o 2/3
Z najnowszych danych CRIF, które w zakresie sprzedaży obejmują okres do 11 kwietnia br., a w zakresie nowych aplikacji obejmują okres do 21 kwietnia br. wynika, że wartość udzielonych pożyczek w pierwszym pełnym tygodniu obowiązywania tarczy antykryzysowej (6-12.04.2020 r.), znacząco ograniczającej limit kosztów pozaodsetkowych dla nowo udzielanych pożyczek, wynosi zaledwie 36% pożyczek udzielanych w średnim tygodniu lutego oraz 32% pożyczek udzielonych w analogicznym tygodniu kwietnia 2019 r. (8-14.04.2019 r.).
Pierwsze dane potwierdzają zatem wcześniejsze wnioski, że rynek skurczył się o około 2/3. Wartość pojedynczej pożyczki w tygodniu 6-12.04.2020 spadła o 3% w stosunku do wartości średniej pożyczki udzielanej w lutym 2020 oraz o 24% w stosunku do średniej wartości pożyczki udzielanej w analogicznym tygodniu 2019 r. (8-14.04.2019 r.). Spadek wartości udzielanych pożyczek jest widoczny od początku kryzysu związanego z koronawirusem, co prowadzi do wniosku, że branża już we wcześniejszych tygodniach zaostrzała kryteria udzielania pożyczek oraz dążyła do poprawy własnej płynności.
Dane, na podstawie których można wnioskować na temat bieżącej kondycji branży publikuje również BIK (pokrycie obu baz nie jest jednak tożsame). Według danych BIK w tygodniu 6-12.04.2020 nastąpił spadek wartości udzielonych pożyczek o 70,1% w stosunku do analogicznego tygodnia 2019 r. a w tygodniu 13-19.04.2020 o 75,4%.
Większe wykluczenie klientów
Dane CRIF w zakresie liczby aplikacji wskazują na 65% spadek liczby aplikacji oraz 54% spadek liczby klientów aplikujących w tygodniu 13-19.04.2020 r. oraz 51% w tygodniu poprzednim. Spadek liczby aplikacji to w dużej mierze efekt wstrzymania działalności przez część firm pożyczkowych, ograniczonej działalności akwizycyjnej przez pozostałe firmy, szczególnie przez spółki, które opierają swoją działalność na bezpośrednim kontakcie z klientem, a także może wynikać z wyraźnego ograniczenia akcji pożyczkowej i zaostrzenia kryteriów kredytowych, których wielu klientów w obecnej sytuacji nie spełnia.
Wniosek ten odzwierciedlają dane CRIF, według których znacząco spadła liczba udzielonych pożyczek – o 64% – co oznacza, że znacznie większy procent klientów, którzy zwracali się do firm pożyczkowych nie otrzymało pożyczki. Dla średniego tygodnia lutego liczba klientów, którzy byli odrzucani przez sektor (pomimo złożenia aplikacji do kilku firm) wynosiła 31,5%. W okresie 23.03.2020-12.04.2020 udział ten wynosił od 49,8% do 44,1%, a więc wzrósł wyraźnie.
Standardem jest, że klienci aplikują do więcej niż jednej instytucji pożyczkowej. Od przełomu marca i kwietnia, czyli od początku obowiązywania przepisów dotyczących obniżenia kosztów pozaodsetkowych klienci aplikują jednak do mniejszej liczby firm niż robili to w lutym i 1. połowie marca. W przeciętnym tygodniu lutego pojedynczy klient składał aplikację średnio do 2,08 firm pożyczkowych. W tygodniu 13-19.04.2020 liczba ta wyniosła już tylko 1,46. Spadek tego wskaźnika nie dziwi, biorąc pod uwagę jak duża liczba firm wstrzymała działalność pożyczkową po 1 kwietnia 2020 roku.
Liczba zapytań kierowanych do bazy BIK spadła w pierwszych trzech pełnych tygodniach kwietnia (tj. w okresie 6-26.04.2020) o ok. 60% w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego.
Podsumowanie
Podsumowując dane dla pierwszych tygodni obowiązywania przepisów ograniczających koszty pozaodsetkowe pożyczek, należy wskazać, że dane potwierdzają wcześniejsze wnioski – rynek skurczył się o około 2/3 oraz wyraźnie wzrósł poziom wykluczenia kredytowego klientów. Spadek liczby aplikacji o pożyczki to nie tylko efekt ograniczeń konsumpcji, ale również efekt ograniczenia, a w niektórych przypadkach całkowitego wstrzymania akcji kredytowej przez firmy pożyczkowe. Ponadto, pandemia wymusiła na wielu spółkach zaprzestanie lub zminimalizowanie aktywności sprzedażowej oraz zgodnie z przewidywaniami, istotnie wzrósł udział klientów odrzucanych na etapie weryfikacji zdolności kredytowej. Obecnie niemal 45% klientów otrzymuje decyzję odmowną.
* Brak danych dotyczących udziału odrzucanych klientów w tygodniu 13-19.04.2020 wynika z braku danych dotyczących sprzedaży w tym okresie
