Początek roku na rynku pożyczek pozabankowych okazuje się bardzo stabilny. Podobnie jak przed miesiącem, także w lutym nie zaobserwowaliśmy naturalnej niższej aktywności branży po okresie świątecznym. Liczba udzielonych w lutym pożyczek wyniosła 320 tys. szt., w porównaniu do 338 tys. szt. miesiąc wcześniej (-5,5 proc.) i 280 tys. rok wcześniej (+14,2 proc.). Wartość udzielonego finansowania sięgnęła kwoty 1,14 mld zł wobec 1,19 mld zł w styczniu (-4,5 proc.) i wobec 0,95 mld zł w lutym 2023 roku (+19,2 proc.). Przeliczając dane w oparciu o liczbę dni roboczych widzimy, że rynek pożyczkowy odnotował w lutym niemal identyczne wyniki jak w styczniu.
Liczba odpytań ws. klientów aplikujących o pożyczkę spadła w lutym do poziomu 1,03 mln szt. w porównaniu do 1,14 mln szt. w styczniu i wzrosła z poziomu 0,79 mln szt. w lutym 2023 roku, co przekłada się na dynamiki -9,0 proc. m/m oraz +30,7 proc. r/r. Po przeliczeniu danych w oparciu o średnią na dzień roboczy, których w lutym było 21 wobec 22 dni w styczniu i 20 w lutym ubiegłego roku otrzymujemy dynamiki na poziomie -4,7 proc. m/m oraz +24,4 proc. r/r. Z danych jednoznacznie wynika, że na rynku nadal, pomimo nieznacznego spadku względem stycznia, utrzymuje się wysoki popyt konsumencki na finansowanie pozabankowe. Warto pamiętać, że pierwsze miesiące roku są zwykle tradycyjnie spadkowe, co wynika z naturalnej sezonowości branży – początek 2024 roku wygląda jednak odmiennie od poprzednich lat w tym zakresie.
Liczba udzielonych finansowań w lutym odnotowała spadek do 320 tys. sztuk z poziomu 338 tys. sztuk miesiąc wcześniej, tj. o 5,5 proc. m/m i wzrosła z poziomu 280 tys. sztuk w lutym 2023 roku, tj. o 14,2 proc. r/r. Z kolei wartość udzielonego finansowania wyniosła w lutym 1,14 mld zł, spadając z kwoty 1,11 mld zł w styczniu, o 4,5 proc. m/m i wzrosła z poziomu 0,95 mld zł w analogicznym miesiącu poprzedniego roku, tj. o 19,2 proc. r/r. Przeliczając średnią w oparciu o liczbę dni roboczych widzimy dynamiki -1,0 proc. m/m w przypadku liczby udzielonych pożyczek i brak zmian w przypadku wartości udzielonego finansowania, a dynamiki rok do roku wynoszą kolejno: +8,8 proc. i +13,5 procent. Dynamiki rok do roku zarówno w ujęciu nominalnym, jak i skorygowane, pozostają pozytywne oraz utrzymują wartości dwucyfrowe – jest to w dużej mierze efekt niskiej bazy z miesięcy porównawczych, w których po wprowadzeniu zmian regulacyjnych w grudniu 2022 roku, sprzedaż zauważalnie osłabła.
W lutym obserwowaliśmy kontynuację trendu wzrostu średniej wartości pożyczki, która wyniosła 3 558 zł wobec 3 521 zł w styczniu i 3 409 zł w analogicznym miesiącu ubiegłego roku. Oznacza to dynamiki wzrostu na poziomie +1,1 proc. m/m oraz +4,4 proc. r/r. Zgodnie z naszymi oczekiwaniami początek obecnego roku przyniósł dla tej danej dodatnie dynamiki co jest wynikiem wygaśnięcia efektu wysokiej bazy. W kolejnych miesiącach średnia wartość pożyczki może odnotowywać dalszą poprawę z uwagi na utrzymujący się wysoki wzrost wynagrodzeń w krajowej gospodarce, który powinien powodować wzrost zdolności kredytowej konsumentów. W szerszym kontekście, obecnie osiągane poziomy średniej wartości pożyczki są niemal takie same jak w 2019 roku, a więc w realiach zauważalnie niższych poziomów wynagrodzeń. Powoduje to, że w ujęciu realnym taka pożyczka warta jest zauważalnie mniej i stanowi mniejsze obciążenie.
Dane prezentujące wyniki poszczególnych tygodni lutego względem średniotygodniowych odczytów poprzedniego miesiąca pokazują dobre wyniki w tygodniach rozpoczynających się 5 i 12 lutego, kiedy liczba udzielonych pożyczek była wyższa kolejno o 5,2 proc. i 10,3 procent. Wyższa średnia wartość pożyczki pozwoliła na wyższe odczyty wartości udzielonego finansowania, kolejno o 9,1 proc. i 13,0 procent. Tygodnie pierwszy i ostatni w badanym okresie były zbliżone do średniej styczniowej – spadek zarówno liczby udzielonych pożyczek, jak i wartość udzielonych pożyczek była niższa o mniej niż 5,0 procent.
Wskaźnik dot. średniej liczby odpytań ws. klientów aplikujących o finansowanie wobec średniej liczby unikatowych klientów wyniósł w lutym 3,75 co oznacza, że spadł o 0,13 zapytania względem stycznia, kiedy wyniósł 3,88. Dane pozostają na wysokich poziomach oraz są zauważalnie wyższe niż rok wcześniej, kiedy wskaźnik wyniósł 3,16. Powyższe oznacza, że utrzymuje się istotny popyt na pożyczki, który jednak nie jest zaspokajany przez firmy pożyczkowe, co jest wypadkową nowych, zaostrzonych wymogów oceny zdolności kredytowej konsumenta oraz mniejszą skłonnością biznesu do udzielania finansowania klientom w czasie, gdy firmy mają mocno organiczne możliwości przychodowe i problemy z pozyskaniem kapitału na akcję kredytową.
Liczba aktywnych firm
Liczba aktywnych podmiotów (tj. instytucji pożyczkowych, które w danym okresie udzieliły choć jednej pożyczki) wyniosła w lutym 36 firm, z czego 4 firmy to podmioty działające w segmencie odroczonej płatności (BNPL – buy now, pay later). Po spadku liczby aktywnych firm z segmentu tradycyjnych pożyczek konsumenckich, z czym mieliśmy do czynienia na początku zeszłego roku, w miesiącach wakacyjnych widzieliśmy powrót na rynek kolejnych firm, obecnie liczba tych firm pozostaje bez zmian od grudnia. W dłuższym terminie liczba aktywnych podmiotów pozostaje jednak istotnie obniżona. Jeszcze w 2019 roku takich firm było ponad 50.
Podsumowanie
Pierwsze miesiące obecnego roku rynek tradycyjnych pożyczek konsumenckich może zaliczyć do umiarkowanie udanych, notując zauważalne wzrosty w relacji rok do roku. Dodatnia dynamika to jednak efekt niskiej bazy z zeszłego roku, kiedy to branża dopiero dostosowywała się do nowych limitów kosztów pozaodsetkowych. Jednocześnie obserwowane zmiany miesiąc do miesiąca nie wskazują by aktywność rynku spadała, mimo sezonowości związanej z tradycyjnie gorszym początkiem roku po okresie świątecznym. Sądzimy, że w kolejnych miesiącach pozytywne dynamiki mogą się utrzymać, co sugerują w dalszym ciągu dobre wyniki w zakresie popytu na finansowanie, jak również sprzyjające czynniki makroekonomiczne – obniżające się poziomy inflacji oraz wzrost wynagrodzeń. Z drugiej strony w miesiącach marzec-maj ubiegłego roku sprzedaż notowana przez rynek była na dobrym poziomie, co w krótkim okresie może być wyzwaniem dla branży w zakresie uzyskania pozytywnych dynamik przyrostowych. Obecny poziom średniej wartości pożyczki jest zbliżony do uzyskiwanych przez rynek w 2019 roku, co jednak nie jest symptomem rozwoju rynku, biorąc pod uwagę poziom skumulowanej inflacji za ten okres.
