Sektor instytucji pożyczkowych odnotował w październiku spadek aktywności. Sprzedaż liczona wartością udzielonych pożyczek była niższa o 3,4 proc. wobec września 2021 roku.
W porównaniu do analogicznego okresu w 2020 r. wolumen udzielonego przez branżę pożyczkową finansowania jest nadal wyższy – wynosząc w październiku o 27,6 proc. więcej, co wynika jednak z efektu niskiej bazy, gdy rynek wciąż mierzył się z pandemicznymi i regulacyjnymi wyzwaniami. W stosunku do okresu sprzed dwóch lat październikowy odczyt jest z kolei o 8,6 proc. niższy.
Stabilizacja w liczbie odpytań
Według danych CRIF w październiku firmy pożyczkowe zaraportowały o 1,1 proc. wyższą liczbę odpytań o raport historii kredytowej w stosunku do danych za wrzesień. Zmiana jest nieznaczna i wpisuje się w obserwowany trend stabilizacji. W stosunku do poprzedniego roku w dalszym ciągu widoczne są istotne wzrosty, wynoszące około 88 proc., co wynika z niskiej bazy. Natomiast w stosunku do analogicznego miesiąca 2019 roku liczba odpytań jest na porównywalnym poziomie, tj. o 1,8 proc. wyższa.
Delikatny spadek sprzedaży
W październiku 2021 r. sektor pożyczkowy udzielił finansowania na kwotę o 3,4 proc. niższą niż we wrześniu. Podobnie jak w poprzednich miesiącach, w relacji rok do roku w dalszym ciągu obserwowane są wzrosty, które zgodnie z wcześniejszymi prognozami w każdym kolejnym miesiącu są coraz niższe. Odczyt za październik pokazuje wzrost o 27,6 proc. wobec analogicznego miesiąca 2020 roku, natomiast w porównaniu do października 2019 roku widoczny jest spadek o 8,6 procent. Zbliżona relacja obserwowana jest w odniesieniu do liczby udzielonych pożyczek, w przypadku których spadek miesiąc do miesiąca wynosi 1,7 procent. Porównując sprzedaż w ujęciu liczbowym do 2020 roku, branża w poprzednim miesiącu przyznała o 16,1 proc. więcej pożyczek, jednak już w relacji do przedpandemicznego 2019 r. odnotowała spadek o 5,7 procent. W minionym miesiącu wystąpił efekt nierówności dni roboczych, które miały wpływ na odnotowane dynamiki. W październiku 2021 r. było 21 dni roboczych wobec 22 dni we wrześniu, 22 dni w październiku 2020 r. i 23 dni roboczych dwa lata temu. Po skorygowaniu odczytów okaże się, że nastąpiła stabilizacja sprzedaży.
Wartość średniej pożyczki udzielonej w październiku wyniosła 3 280 zł, co oznacza spadek wobec września o 1,8 procent. W porównaniu do wcześniejszych lat odnotowana wartość stanowi 10 proc. wzrost rok do roku. oraz spadek wobec analogicznego miesiąca 2019 roku o 3,1 procent. W poszczególnych tygodniach października średnia wartość pożyczki wahała się w przedziale od 96 do 101 proc. w porównaniu do analogicznych tygodni 2019 roku.
Podobnie jak w kilku poprzednich miesiącach, odczyty liczby i wartości udzielonych pożyczek w październiku wobec średniego tygodnia września były zróżnicowane, bez wyraźnego trendu. Dane dotyczące zarówno liczby, jak i wartości udzielanych pożyczek były w październiku silnie skorelowane, co oznacza, że firmy pożyczkowe nie zmieniały istotnie średniej wartości udzielonej pożyczki.
Z uwagi na model raportowania przez firmy pożyczkowe danych nt. liczb odrzucanych aplikacji o pożyczki, należy mieć na uwadze, że dane z ostatnich czterech tygodni ulegną korekcie. Z tego względu jako ostatni miarodajny odczyt należy potraktować tydzień rozpoczynający się 27 września, w trakcie którego wskaźnik spadł do poziomu blisko 40 procent wobec poziomów oscylujących wokół 45 procent w kilku poprzednich tygodniach. Z kolei średnia liczba odpytań ws. klientów aplikujących o finansowanie wobec średniej liczby unikalnych klientów od czerwca utrzymuje się na podwyższonym poziomie, wynosząc w październiku 2,23, co oznacza, że nieznacznie wzrosła wobec w września – o 0,04. Takie odczyty oznaczają prawdopodobnie, że klienci intensywnie szukają finansowania w firmach pożyczkowych, a instytucje pożyczkowe regularnie odpytują o raport klientów.
Liczba aktywnych firm rośnie
Kolejny miesiąc z rzędu wzrosła liczba aktywnych podmiotów uczestniczących w rozwiązaniu CRIF. Przypomnijmy, w liczbie aktywnych instytucji pożyczkowych zawarte są firmy, które w danym okresie udzieliły choć jednej pożyczki. W październiku liczba takich podmiotów wyniosła 42, przy czym 3 spółki to firmy działające w segmencie odroczonej płatności (BNPL – buy now, pay later).
Podsumowanie
W październiku zaobserwowano spadek podstawowych parametrów rynku pożyczkowego – zmalała liczba i wartość udzielonych pożyczek, a także średnia kwota finansowania, co jednak w dużej mierze wynika z różnicy w liczbie dni roboczych pomiędzy porównywanymi okresami. Ciekawą obserwacją jest wyższy o kilka punktów procentowych poziom odrzuceń aplikacji w poszczególnych tygodniach sierpnia i września, który zbiega się w czasie z powrotem kilku firm pożyczkowych na rynek. Trudno określić, jaki jest powód wzrostu odczytów, lecz zwiększona aktywność w odpytaniach o raport historii kredytowej sugeruje, że w dalszym ciągu popyt na pożyczki utrzymuje się nad podwyższonym poziomie, lecz nie jest zaspokajany przez firmy pożyczkowe, mimo że te ostatnie nieśmiało zaczęły wracać na rynek. Odbudowę rynku mogą zahamować zapowiadane zmiany legislacyjne, które z uwagi na restrykcyjność przepisów mogą doprowadzić do wycofywania się z rynku przez wiele podmiotów, co wpłynie na drastyczne obniżenie podaży pożyczek.
***
[1] Ze względu na specyfikę raportowania spółek do CRIF dane za ostatnie tygodnie października w zakresie odsetka klientów odrzuconych mogą ulec zmianom. W niniejszej publikacji używamy danych CRIF wg stanu na 10 listopada 2021 r.
[2] We wszystkich danych CRIF, gdzie dokonujemy porównania z analogicznym okresem zeszłego roku lub średnimi danymi z poprzedniego miesiąca, stosujemy jednorodną grupę porównawczą, tj. analizujemy wyłącznie grupę instytucji pożyczkowych, która była obecna w całym okresie badania, co pozwala na uniknięcie zaburzeń wniosków na skutek rozpoczęcia lub zakończenia raportowania przez instytucję pożyczkową. W przypadku tego wykresu wskazana w pierwszym zdaniu reguła nie obowiązuje.
