W dużym skrócie możemy przyjąć, że inwestycja w weksle polega na przekazaniu przez konsumenta pieniędzy przedsiębiorcy, który z tych środków udziela pożyczek innym firmom. Ten rodzaj inwestycji wiąże się z dużym ryzykiem, gdyż konsument udostępniając swoje oszczędności, bierze na siebie pełne ryzyko utraty pieniędzy. A te, pomimo zapewnień o pełnym bezpieczeństwie inwestycji, nie podlegają jakiejkolwiek ochronie. Zdarza się tak, że pieniądze przekazywane przez konsumentów na rzecz mikro- i małych przedsiębiorców w ramach tzw. weksli inwestycyjnych, przeznaczane są na pokrycie istniejącego już zadłużenia przedsiębiorców wobec innych podmiotów.
Dlatego też zanim podejmiemy decyzję o zainwestowaniu w ten stosunkowo nowy na rynku i ryzykowny produkt, powinniśmy mieć świadomość, że przepisy prawa w ogóle nie posługują się kategorią „weksla inwestycyjnego”. Nazwa ta została wykreowana przez przedsiębiorców na określenie kolejnego produktu umożliwiającego im pozyskanie kapitału.
Weksel inwestycyjny to tak naprawdę połączenie weksla i pożyczki. Cały produkt oparty jest na uczestnictwie trzech podmiotów: inwestora (czyli nas), spółki i przedsiębiorcy. A inwestycja przebiega w następujący sposób:
Krok 1: Wpłacamy pieniadze i nabywamy od spółki wystawiony przez nią „weksel inwestycyjny“
Krok 2: Spółka, korzystając z wpłaconej przez nas puli pieniędzy, udziela pożyczki przedsiębiorcy.
Krok 3: Przedsiębiorca pożycza kapitał od spółki na realizację swojego celu inwestycyjnego. Zatem można uznać, że nie kupujemy weksel od spółki, ale przez pośrednika pożyczamy pieniądze przedsiębiorcy na realizację jego inwestycji, a ta może okazać się ryzykowna lub w ogóle nie dojść do skutku.
Na co zwrócić uwagę, decydując się na weksel inwestycyjny?
W pierwszej kolejności należy sprawdzić wiarygodność spółki, której przekażemy nasze oszczędności, a także wiarygodność przedsiębiorcy i realizowanej przez niego inwestycji. Sprawdźmy, czy podmioty z którymi zamierzamy podpisać umowę, nie znajdują się na liście ostrzeżeń Komisji Nadzoru Finansowego lub ostrzeżeń konsumenckich Prezesa UOKiK. Zweryfikujmy, czy podmioty te są w ogóle nadzorowane przez instytucje państwowe i w jakim zakresie.
Równocześnie uczulamy, że spółki wystawiające weksle inwestycyjne nie podlegają nadzorowi KNF, nie mają najczęściej także statusu podmiotu rynku finansowego. Co oznacza, że w przypadku problemów z wykupem weksla inwestycyjnego lub spłatą odsetek będzie nam dość ciężko dochodzić swoich praw. W razie sporu bądź upadłości spółki lub przedsiębiorcy, będziemy musieli samodzielnie (bez wsparcia organów administracji publicznej, np. Rzecznika Finansowego) dochodzić swoich roszczeń przed sądem, co może być bardzo kosztownym i długotrwałym procesem.
Oprócz weryfikacji naszych kontrahentów, sprawdźmy, na co dany przedsiębiorca chce przeznaczyć nasze środki i w jakiej kondycji finansowej jest jego firma – jeśli ma kłopoty finansowe, istnieje duże ryzyko, że w razie ogłoszenia przez niego upadłości będziemy mieli problem z odzyskaniem naszych środków. Pamiętajmy, że gwarantem bezpieczeństwa „weksla inwestycyjnego” jest jedynie wypłacalność przedsiębiorcy. Środki zainwestowane w weksel w żaden sposób nie podlegają ochronie przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Należy zatem liczyć się, że zainwestowanych przez nas środków możemy nie odzyskać. Przeanalizujmy również, czy informacje przekazywane przez spółkę o gwarantowanej stopie zwrotu są wiarygodne oraz sprawdźmy, od czego są uzależnione nasze przyszłe zyski, czyli jakie warunki musza być spełnione, aby zarobić na tego typu inwestycji.
