W czerwcu obserwowaliśmy niewielkie wzrosty wszystkich analizowanych przez nas danych w ujęciu miesiąc do miesiąca. W porównaniu z majem wartość udzielonych pożyczek wzrosła o 3,5 proc., ich liczba o 2,3 proc. a liczba unikalnych klientów o 4,0 proc. Jednocześnie, zgodnie z naszymi oczekiwaniami nastąpił dalszy spadek dynamiki wzrostu rok do roku co jest związane z wytracaniem efektu niskiej bazy.
Liczba odpytań utrzymuje się na wysokich poziomach
Podobnie jak w maju, również w czerwcu obserwowaliśmy wysoką liczbę odpytań w sprawie klientów aplikujących o pożyczkę. Jednak zarówno w relacji miesiąc do miesiąca jak i rok do roku dynamika przyrostu uległa obniżeniu. W porównaniu do maja 2022 r. wzrost wyniósł 4,6 proc. Natomiast w relacji do czerwca ubiegłego roku – 7,2 proc. Jeszcze w poprzednim miesiącu notowano wzrost w ujęciu rocznym na poziomie 30,7 proc.. Spadek dynamiki wynika z wysokich wskazań odnotowanych w czerwcu 2021 r.. Prawdopodobnie ze względu na zbliżający się koniec obowiązywania restrykcyjnych limitów dot. kosztów pozaodsetkowych, (1 lipca 2021 r) część firm zaczęła luzować politykę kredytową, co zaowocowało wzrostem wartości udzielonych pożyczek, jak i znacznym przyrostem liczby odpytań. Powyższy efekt widać w szczególności w tygodniu rozpoczynającym się 13 czerwca, w którym liczba odpytań była niższa rok do roku o 22 proc. Niższe odczyty we wspomnianym tygodniu jak i kolejnym nie są wynikiem spadku liczby odpytań, lecz właśnie kumulacji odpytań w okresie porównawczym.
Wartość udzielonego finansowania w czerwcu wg. danych CRIF była o 3,5 proc. wyższa wobec maja i o 20,1 proc. wyższa wobec czerwca 2021 roku. Dynamiki dotyczące liczby udzielonych pożyczek zachowywały się podobnie – w porównaniu z ubiegłym miesiącem nastąpił wzrost o 2,3 proc. a w relacji do czerwca 2021 roku nastąpił wzrost o 16,1 proc. W przypadku obydwu danych, miesiąc wcześniej zanotowano wyższe dynamiki rok do roku, co w dalszym ciągu wynika z wpływającego na dane efektu bazy, który systematycznie wytraca swój wpływ. W ubiegłym miesiącu, w przeciwieństwie do wielu innych efekt nierównej liczby dni roboczych nie wpływał na dane. Zarówno w czerwcu 2022 roku, maju 2022 roku, jak i w czerwcu 2021 roku liczba dni roboczych była taka sama i wynosiła 21 dni.
Średnia wartość udzielonej pożyczki w czerwcu wyniosła 3 451 zł, a więc była nieznacznie wyższa wobec maja – o 1,2 proc. i o 3,5 proc. wyższa względem analogicznego miesiąca ubiegłego roku. Poszczególne tygodnie pokazują zróżnicowane odczyty, lecz może to wynikać z rozbieżności kalendarzowych związanych z ruchomym świętem Bożego Ciała. Wzrosty średniej wartości udzielonej pożyczki ustabilizowały się, pokazując stabilny kilkuprocentowy wzrost rok do roku, korespondujący z dynamiką wzrostu wynagrodzeń w gospodarce.
W danych prezentujących wyniki poszczególnych tygodni czerwca względem średniotygodniowych odczytów poprzedniego miesiąca widać wzrostową tendencję zarówno wartości, jak i liczby udzielonych pożyczek. Tydzień rozpoczynający się 13 czerwca był słabszy prawdopodobnie z uwagi na święto Bożego Ciała. Bardzo dobrą dynamikę rynek zanotował w ostatnim tygodniu miesiąca, w którym w dwucyfrowym tempie wzrosły zarówno liczba udzielonych pożyczek, jak i ich wartość, kolejno o 13,5 proc. oraz 13,6 proc.
Z uwagi na model raportowania przez firmy pożyczkowe danych nt. liczb odrzucanych aplikacji o pożyczki, należy mieć na uwadze, że dane z ostatnich czterech tygodni ulegną korekcie. Z tego względu jako ostatni miarodajny odczyt należy potraktować tydzień rozpoczynający się 23 maja, w trakcie którego wskaźnik wyniósł 43,5 procent, a więc wzrósł względem poziomów notowanych w maju 2021 roku. Dane z pierwszej połowy kwietnia wskazują na zauważalne obniżenie się wskaźnika, co może być związane z okresem świąt. Natomiast ostatnie odczyty są nieco podwyższone względem wartości notowanych w ostatnich 12 miesiącach i mogą być związane z rosnącymi stopami procentowymi coraz bardziej obniżającymi zdolność kredytową klientów. Wskaźnik dot. średniej liczby odpytań ws. klientów aplikujących o finansowanie wobec średniej liczby unikatowych klientów wyniósł w czerwcu 2,39 wobec 2,36 miesiąc wcześniej. Wskaźnik jest na relatywnie wysokich poziomach, wahając się w przedziale od 2,19 do 2,50. Dane wskazują na utrzymujący się wysoki popyt na finansowanie pożyczkowe, który jednocześnie nie zostaje zaspokojony przez firmy pożyczkowe, o czym piszemy od kilku miesięcy. Być może jest to konsekwencja zniknięcia z rynku ok. 1/3 firm pożyczkowych na skutek zaostrzonych regulacji, a klienci instytucji, które wycofały się z rynku nie mogą liczyć na finansowanie w firmach, które pozostały na rynku.
Liczba aktywnych firm
W czerwcu liczba aktywnych podmiotów (tj. instytucji pożyczkowych, które w danym okresie udzieliły choć jednej pożyczki) uczestniczących w rozwiązaniu CRIF wyniosła 43 firmy, a więc nie zmieniła się wobec maja. 3 spółki to firmy działające w segmencie odroczonej płatności (BNPL – buy now, pay later).
Podsumowanie
W czerwcu nastąpił stabilny wzrost rynku – wszystkie obserwowane dane rosły choć w niskim tempie. Jednocześnie utrzymała się wzmożona aktywność na rynku aplikacji – co widać w danych ws. klientów aplikujących o pożyczkę, które pomimo rekordowego maja w czerwcu zanotowały jeszcze wyższe wartości. Dotychczas tak znaczny wzrost liczby odpytań nie przekłada się znacząco na wartość udzielonego finansowa, co może wynikać ze znaczącego skurczenia się bazy firm działających na rynku po pandemii. Wartość udzielonych pożyczek rośnie, lecz skala wzrostu jest dosyć niska. Za wysoką aktywność w danych o aplikacjach mogą odpowiadać nowi, nieznani wcześniej branży klienci, a popyt z ich strony nie może być dostatecznie zaspokojony ze względu na niższy dostęp firm pożyczkowych do finansowania zewnętrznego. Nad sektorem w dalszym ciągu ciąży ryzyko regulacyjne, którego materializacja może mieć negatywne konsekwencje dla tego segmentu rynku finansowego z możliwą całkowitą jego likwidacją.
[1] Ze względu na specyfikę raportowania spółek do CRIF dane za ostatnie tygodnie stycznia w zakresie odsetka klientów odrzuconych mogą ulec zmianom. W niniejszej publikacji używamy danych CRIF wg stanu na 10 lipca 2022 r.
[2] We wszystkich danych CRIF, gdzie dokonujemy porównania z analogicznym okresem zeszłego roku lub średnimi danymi z poprzedniego miesiąca, stosujemy jednorodną grupę porównawczą, tj. analizujemy wyłącznie grupę instytucji pożyczkowych, która była obecna w całym okresie badania, co pozwala na uniknięcie zaburzeń wniosków na skutek rozpoczęcia lub zakończenia raportowania przez instytucję pożyczkową. W przypadku tego wykresu wskazana w pierwszym zdaniu reguła nie obowiązuje.
