W dniu 20 stycznia 2020 r. Minister Sprawiedliwości Prokurator Generalny Zbigniew Ziobro poinformował o skierowaniu aktu oskarżenia wobec siedmiu osób – członków zorganizowanej grupy przestępczej – zajmującej się lichwą mieszkaniową. W wyniku ich działalności poszkodowanych zostało 50 osób, którzy stracili nieruchomości o łącznej wartości około 10 milionów złotych. Fundacja Rozwoju Rynku Finansowego przestrzega konsumentów przed podpisywaniem umów z przeniesieniem prawa własności do nieruchomości i przypomina, że oferowanie pożyczek pod zastaw domów lub mieszkań jest niezgodne z prawem.
Jak poinformowała Prokuratura Krajowa, skierowany do sądu akt oskarżenia dotyczy siedmiu osób: mężczyzny prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie udzielania pożyczek, jego żony, dwóch współpracowników oraz trzech notariuszy. Łącznie są oskarżeni o dokonanie 81 przestępstw.
Oskarżeni proponowali pożyczki pod zastaw mieszkań i domów najczęściej osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej. Wysokość udzielanych pożyczek wynosiła od 1 tys. do 50 tys. złotych, a brak spłaty zobowiązania w terminie skutkował utratą nieruchomości. Przestępcy stosowali w tym celu dwa rodzaje umów – cywilnoprawne umowy pożyczki, zabezpieczone zastawem na nieruchomościach oraz umowy w formie aktu notarialnego dotyczące przeniesienia własności nieruchomości na udzielających pożyczkę do czasu jej zwrotu.
Równoległą praktyką przestępców
było zaniżanie wartości nieruchomości o około 50 proc. w stosunku do jej
rzeczywistej wartości oraz wypłacanie pożyczkobiorcom kwot zdecydowanie
mniejszych od tych zapisanych w umowach. Umowy pożyczki były zawierane na 6
miesięcy z możliwością ich przedłużenia, jednak klienci, którzy chcieli z niej
skorzystać nie mogli skontaktować się z „firmą”. W konsekwencji pożyczkobiorcy
oraz pozostali domownicy byli zmuszani do opuszczenia swoich domów i mieszkań
nawet w przeciągu kilku godzin.
Kredytów hipotecznych mogą udzielać tylko banki i SKOK-i
W trosce o bezpieczeństwo konsumentów, Fundacja Rozwoju Rynku Finansowego przestrzega przed podpisywaniem jakichkolwiek umów, w których warunkiem zaciągnięcia pożyczki jest ustanowienie zabezpieczenia związanego z nieruchomością. Niezależnie, czy zawieramy umowę z osobą fizyczną czy podmiotem gospodarczym tego rodzaju praktyka jest niezgodna z prawem i grozi utratą mieszkania lub domu.
Jednocześnie FRRF przypomina, że zgodnie z art. 5 w zw. z art. 4 pkt 8 ustawy z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami, kredyty i pożyczki zabezpieczone hipoteką lub innym prawem związanym z nieruchomością mieszkalną mogą być udzielane wyłącznie przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe. Oznacza to, że prawo do udzielania kredytów hipotecznych przysługuje wyłącznie bankom i SKOK-om, a wszelkie inne umowy pożyczki, wymagające ustanowienia zabezpieczenia na nieruchomości, w ocenie Fundacji Rozwoju Rynku Finansowego naruszają prawo. Warto podkreślić również, że instytucje pożyczkowe zrzeszone w FRRF nie stosują tego rodzaju praktyk i podzielają stanowisko Fundacji w tej kwestii.
Bezpieczne i odpowiedzialne pożyczanie
Decydując się na pożyczkę pod zastaw nieruchomości, konsument może nieświadomie sprzedać lokal i to za cenę o wiele niższą niż wartość rynkowa. Może się zdarzyć także, że choć klient spłaci w terminie zaciągnięte zobowiązanie, to odzyskanie majątku nie będzie proste, gdyż pożyczkodawca może zażądać zwrotnej ceny, przewyższającej zdolności finansowe klienta. Dlatego Fundacja Rozwoju Rynku Finansowego apeluje do klientów o zachowanie ostrożności przy zaciąganiu zobowiązań finansowych i podpisywaniu umów.
Każdorazowo powinniśmy dokładnie zapoznać się z treścią zawieranej umowy – m.in. sprawdzić z kim ją podpisujemy, jaki jest jej zakres, ile wynosi oprocentowanie, jaka jest wysokość odsetek oraz innych kosztów związanych z udzielonym kredytem, a także skutki niewywiązania się z obowiązku spłaty pożyczki w terminie. Naszą czujność powinna wzbudzić też obecność notariusza w trakcie zawierania umowy, którego obecność nie jest wymaga przy zawieraniu klasycznej umowy pożyczki lub kredytu hipotecznego. Pamiętajmy także, aby sprawdzić, czy podmiot, z którym zawieramy umowę widnieje w Rejestrze Instytucji Pożyczkowych prowadzonych przez KNF, jeśli nie ma go w ww. rejestrze, istnieje podejrzenie, że firma działa nielegalnie.
Zachęcamy do zapoznania się z poradnikiem FRRF – 7 zasad bezpiecznego pożyczania.
