Firmy pożyczkowe udzieliły w kwietniu pożyczek o wartości 3,7 proc. wyższej niż przed miesiącem. Jednocześnie w ujęciu ilościowym wynik był niższy o 1,4 proc. Na pierwszy rzut oka dynamiki nie są znaczne, lecz po uwzględnieniu różnicy w dniach roboczych liczba udzielonych pożyczek wzrosła o 13,3 proc, a wartość udzielonego finansowania o 19,3 proc. Wskaźnik odrzuceń jest na relatywnie wysokich poziomach, co najprawdopodobniej oznacza ograniczenie w dostępie do finansowanie dla części klientów firm pożyczkowych.
Dane zróżnicowane z uwagi na kalendarz
Liczba odpytań ws. klientów aplikujących o pożyczkę wskazuje na nieznaczny spadek w kwietniu, o 6,8 proc. w stosunku do marca. W drugiej połowie marca zanotowano jednak wysokie odczyty odpytań z uwagi na zbliżający się okres świąteczny, co stworzyło dosyć wysoką bazę dla danych kwietniowych. W relacji rok do roku dane są zbliżone do zanotowanych przed miesiącem – liczba odpytań wzrosła o 49,0 proc. (w marcu wskaźnik wyniósł 50,9 proc.). Dynamiki są wysokie z uwagi na ograniczenia covidowe, które funkcjonowały do czerwca 2021 roku, co wytworzyło efekt bazy. Od maja 2021 roku nastąpił wzrost aktywności w odpytaniach, tak więc w kolejnych miesiącach możemy spodziewać się niższych dynamik w ujęciu rocznym. Poszczególne tygodnie kwietnia były zróżnicowane, co wynika z kalendarza świątecznego. W obecnym roku święta wypadły na przełomie tygodnia 16’ego i 17’ego, a w roku ubiegłym na przełomie 14’ego i 15’ego tygodnia roku. Z tego względu odczyty są wysokie w tygodniu rozpoczynającym się 4 kwietnia i relatywnie niskie w tygodniu rozpoczynającym się 18 kwietnia.
Przez ostatnie dwanaście miesięcy obserwowaliśmy wysokie dynamiki wzrostu wartości i liczby udzielonych pożyczek, lecz wynikało to z faktu, że okresem porównawczym był 2020 rok, a więc rok covidowy, w którym sektor był obciążony restrykcyjnymi regulacjami w zakresie maksymalnych kosztów pozaodsetkowych. Wraz z systematyczną odbudową rynku dynamiki zaczęły się zmniejszać. W kwietniu 2022 roku sektor udzielił pożyczek o wartości 39,3 proc. wyższej niż w analogicznym miesiącu ubiegłego roku, zanotowano także wzrost liczby udzielonych pożyczek o 23,8 proc. Po korekcie o dni robocze, których w kwietniu bieżącego roku było 20 wobec 21 w kwietniu 2021 roku, wzrost wartości udzielonych pożyczek wynosi 46,3 proc. a liczby 30,0 proc. W lutym i marcu obserwowaliśmy wzrosty wartości udzielonych pożyczek kolejno o 20 i 28 procent. Również w przypadku danych sprzedażowych widoczny jest efekt świąt wielkanocnych.
Średnia wartość udzielonej pożyczki w kwietniu 2022 roku wyniosła 3616 zł, a więc była o 5,2 proc. wyższa niż w marcu. W stosunku do kwietnia 2021 roku średniej wartości pożyczka była wyższa o 12,5 proc. Również w przypadku danych o średniej wartości pożyczki wystąpił efekt świąt, co sugerują wysokie odczyty w tygodniach rozpoczynających się 28 marca i 4 kwietnia. Można domniemywać, że systematyczny wzrost średniej wartości pożyczki jest po części wynikiem wzrostu wynagrodzeń oraz inflacji.
Wnioski zawarte powyżej zdaje się potwierdzać wykres prezentujący wartości w stosunku do średniotygodniowych odczytów z poprzedniego miesiąca. Mocniejszy wzrost wartości udzielonych pożyczek, nieznacznie przekracza poziom 20 proc. w tygodniu rozpoczynającym się 4 kwietnia, przy względnie stabilnej liczbie udzielonych pożyczek.
Z uwagi na model raportowania przez firmy pożyczkowe danych nt. liczb odrzucanych aplikacji o pożyczki, należy mieć na uwadze, że dane z ostatnich czterech tygodni ulegną korekcie. Z tego względu jako ostatni miarodajny odczyt należy potraktować tydzień rozpoczynający się 21 marca, w trakcie którego wskaźnik odrzuceń wyniósł 40,9 procent, a więc utrzymuje się na poziomach obserwowanych w ostatnich tygodniach, natomiast był nieznacznie wyższy wobec poziomów osiąganych od marca do maja 2021 roku. Wskaźnik dot. średniej liczby odpytań ws. klientów aplikujących o finansowanie wobec średniej liczby unikatowych klientów nieco obniżył się. W kwietniu wyniósł 2,26 wobec 2,41 miesiąc wcześniej. Wskaźnik jest na relatywnie wysokich poziomach. Wnioski płynące z danych są analogiczne wobec formułowanych przez nas od kilku miesięcy. Zwiększone wartości wskaźnika oznaczają prawdopodobnie, że klienci intensywnie szukają finansowania w firmach pożyczkowych. Jednocześnie wielu klientów go nie otrzymuje. Być może jest to konsekwencja zniknięcia z rynku ok. 1/3 firm pożyczkowych na skutek zaostrzonych regulacji, a klienci instytucji, które wycofały się z rynku nie mogą liczyć na finansowanie w firmach, które pozostały na rynku.
Liczba aktywnych firm
W kwietniu liczba aktywnych podmiotów (tj. instytucji pożyczkowych, które w danym okresie udzieliły choć jednej pożyczki) uczestniczących w rozwiązaniu CRIF nie zmieniła się i wyniosła 42 podmioty. 3 spółki to firmy działające w segmencie odroczonej płatności (BNPL – buy now, pay later). Stabilność w zakresie funkcjonujących na rynku podmiotów należy odebrać pozytywnie, choć należy pamiętać, że nad rynkiem w dalszym ciągu ciąży niepewność regulacyjna.
Podsumowanie
W ubiegłym miesiącu obserwowaliśmy spory wzrost aktywności. Nie obserwujemy natomiast silnego negatywnego oddziaływania wojny w Ukrainie na sektor pożyczkowy. Wzrost aktywności może być wynikiem czynników makroekonomicznych jak dwucyfrowy wzrost wynagrodzeń, ale także dwucyfrowa inflacja. Nad rynkiem w dalszym ciągu ciąży jednak ryzyko regulacyjne, którego materializacja może mieć negatywne konsekwencje dla tego segmentu runku finansowego, a konsekwencji może doprowadzić ograniczenia oferty dla części pożyczkobiorców.
[1] Ze względu na specyfikę raportowania spółek do CRIF dane za ostatnie tygodnie stycznia w zakresie odsetka klientów odrzuconych mogą ulec zmianom. W niniejszej publikacji używamy danych CRIF wg stanu na 10 maja 2022 r.
[2] We wszystkich danych CRIF, gdzie dokonujemy porównania z analogicznym okresem zeszłego roku lub średnimi danymi z poprzedniego miesiąca, stosujemy jednorodną grupę porównawczą, tj. analizujemy wyłącznie grupę instytucji pożyczkowych, która była obecna w całym okresie badania, co pozwala na uniknięcie zaburzeń wniosków na skutek rozpoczęcia lub zakończenia raportowania przez instytucję pożyczkową. W przypadku tego wykresu wskazana w pierwszym zdaniu reguła nie obowiązuje.
