Gdy borykamy się z długami i mamy problem z ich terminową spłatą, najgorszym zachowaniem z naszej strony będzie ignorowanie wezwań do zapłaty, unikanie kontaktu
z wierzycielem i czekanie aż sytuacja sama się rozwiąże. Problemy finansowe nie znikną, a wręcz będą narastać. Spłata zadłużenia to nasz obowiązek, dlatego już na etapie zaciągania zobowiązania należy dokładnie rozważyć, czy będzie nas stać na regulowanie rat o danej wysokości w danym terminie. Jeśli jednak z jakichś przyczyn straciliśmy zdolność do obsługi zadłużenia na warunkach przewidzianych w umowie, powinniśmy jak najszybciej poinformować kredytodawcę o naszej aktualnej sytuacji i podjąć z nim negocjacje w celu wspólnego wypracowania kompromisowego rozwiązania, umożliwiającego nam spłatę zadłużenia na odpowiadających nam warunkach. Negocjacje
z wierzycielem kończą się zawarciem tzw. ugody. I to właśnie temu zagadnieniu przyglądamy się bliżej. Co powinna zawierać umowa ugody? Co powinniśmy wiedzieć przed jej zawarciem? O tym wszystkim piszemy poniżej.
Najlepszym rozwiązaniem w przypadku problemów ze spłatą zadłużenia jest podjęcie próby negocjacji i rozmów pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem. Obu stronom powinno zależeć na pozytywnym rozwiązaniu sprawy. W sytuacji, kiedy dłużnik nie chce wypełnić ciążących na nim zobowiązań względem wierzyciela (np. uchyla się od obowiązku spłaty długu), ten ostatni może dochodzić swoich roszczeń (praw) na dwa sposoby. Jedną ścieżką jest postępowanie w sądzie (o etapach postępowania windykacyjnego pisaliśmy tu: https://frrf.pl/postepowanie-windykacyjne-krok-po-kroku/), a drugą możliwą opcją jest próba dojścia do porozumienia z dłużnikiem na drodze pozasądowej,
np. korzystając z alternatywnych metod rozwiązywania sporów takich jak mediacja, arbitraż, czy negocjacje. Oba warianty postępowania windykacyjnego mogą zakończyć się zawarciem umowy ugody pomiędzy dwiema stronami.
Umowa ugody jest to dokument, który podpisuje dłużnik i jego wierzyciel (np. kredytodawca). Umowa ugody zawiera postanowienia, których obie strony zobowiązują się przestrzegać w ramach polubownego rozwiązania sporu.
Umowa ugody określa:
- Rodzaj ugody;
- Miejsce i czas zawarcia oraz dokładne oznaczenie stron;
- Oświadczenie dłużnika o uznaniu długu wobec wierzyciela;
- Dokładne rozwiązanie sporu z dłużnikiem, tj. precyzyjne określenie rodzaju wierzytelności, a także sposób i termin regulowania zadłużenia;
- Ewentualne ustępstwa wierzyciela względem dłużnika, np. umorzenie części odsetek karnych. W tym przypadku umowa ugody powinna dokładnie regulować warunki, jakie ma spełnić dłużnik, aby doszło do zwolnienia dłużnika z części długu;
- Ewentualne zabezpieczenia na poczet wykonania umowy ugody, np. przewłaszczenie określonej rzeczy na poczet zabezpieczenia spłaty długu;
- Podpisy złożone przez obie strony.
Pamiętajmy, że:
- Umowę ugody można zawrzeć zarówno przed skierowaniem sprawy na drogę sądową, jak i w trakcie procesu sądowego;
- Do zawarcia ugody w trakcie procesu sądowego może dojść, w sytuacji, w której początkowo dłużnik sprzeciwiał się polubownemu rozwiązaniu sporu, ale zmienił zdanie w trakcie postępowania. Zawarcie ugody przed sądem kończy spór między stronami i wówczas sąd nie wydaje wyroku, ale postanowienie o umorzeniu postępowania, gdzie sąd może (o ile strony nie postanowią inaczej) wzajemnie znieść koszty postępowania;
- Podpisując umowę ugody, zyskujemy dodatkowy czas na spłatę zobowiązania, a przy okazji być może uda nam się wynegocjować z wierzycielem częściowe zwolnienie z długu (np. kredytodawca zdecyduje się umorzyć część odsetek). Dochodzenie wierzytelności w sądzie jest procesem długotrwałym, często pochłaniającym znaczne środki finansowe chociażby na prawników;
- Do zawarcia ugody nie jest potrzebna żadna szczególna forma, chyba że potrzeba zachowania odpowiedniej wynika z treści czynności prawnej (art. 77 k.c.);
- Skutkiem zawarcia ugody jest co do zasady uznanie długu przez dłużnika. Dlatego zanim uznamy dług, sprawdźmy dokładnie rodzaje i kwoty wierzytelności wskazane w umowie ugody (zarówno pod kątem ich faktycznego istnienia, jak i pod kątem ewentualnego przedawnienia);
- Podpisując umowę ugody należy wiedzieć, że nie jest możliwe uchylenie się od jej skutków prawnych z powodu odnalezienia dowodów co do roszczeń, których ugoda dotyczy. Dlatego zarówno wierzyciel, jak i dłużnik powinni szczegółowo i dokładnie sprawdzić wysokość zadłużenia, którego ugoda dotyczy. Jeśli np. kredytodawca po podpisaniu ugody odnajdzie dowody, że wysokość zadłużenia dłużnika jest w rzeczywistości większa niż określona w umowie, nie będzie mógł dochodzić tej wierzytelności w kwocie większej, chyba że ugoda została zawarta w złej wierze, tj. któraś ze stron miała świadomość, iż wysokość długu/wierzytelności jest niższa/wyższa od tej wpisanej do ugody i to zataiła.
Ważne:
W przypadku, gdy dłużnik nie wywiąże się z ugody zawartej na etapie przedsądowym, wierzyciel może wnieść pozew w trybie postępowania nakazowego, które jest dużo prostszym i szybszym sposobem uzyskania orzeczenia sądowego wobec dłużnika.
W przypadku ugody zawartej w procesie sądowym, jeśli dłużnik nie będzie wywiązywał się ze swoich zobowiązań, ugoda zostanie opatrzona klauzulą wykonalności po złożeniu w sądzie stosownego wniosku – stanowić będzie wtedy tytuł wykonawczy (czyli tytuł egzekucyjny opatrzony klauzulą wykonalności), na podstawie którego można złożyć wniosek do komornika o wszczęcie wobec dłużnika postępowania egzekucyjnego.
W obu przypadkach może to oznaczać znacznie krótszą drogę do wszczęcia egzekucji wobec dłużnika.
